Saidou Teme en Rob van Leeuwen werken samen met hun organisaties aan het vergroenen van de woestijn in Mali. Maar Saidou bepaalt wat er gebeurt. ’Een Europeaan kent mijn problemen niet, we moeten vertrouwen op onze eigen kennis en kunde.’ Wilde Ganzen vindt het belangrijk dat niet de organisaties hier, maar de mensen daar eigenaar zijn. 

ADI maakt zich hard voor de Dogon-gemeenschap in Mali. Dit doet ze met ondersteuning van de Nederlandse organisatie Partners Pays-Dogon (PPD). De organisatie is, samen met haar voorlopers, al 25 jaar actief betrokken. ADI en PPD voeren programma’s uit voor bijvoorbeeld vrouwengroepen, onderwijsvernieuwing, watervoorziening en woestijnvergroening.

Rob (l) en Saidou (m)
Saidou Teme (m) en Rob van Leeuwen (l)

Niet wachten

Rob van Leeuwen ondersteunt vanuit Nederland het Groene Woestijn-project. Dat gebeurt op een specifieke manier: “Ik ben de assistent, Saïdou de professor. Ik help niet door te zeggen wat hij moet doen, ik ondersteun door te doen wat er gevraagd wordt.’’

Saïdou vult Rob aan: ‘’Een Europeaan kent mijn problemen niet. Ik ben hier, ik ervaar ze. Dus ik moet ze eerst onder ogen komen en bedenken wat ik er zelf aan kan doen. Niet wachten, maar werken. En als ik steun of advies nodig heb, gaan we weer met PPD brainstormen.’’ Saïdou’s team vergadert maandelijks en rapporteert aan PPD. “Dat doen we niet om Nederland te pleasen, maar puur voor onszelf’’, vertelt Saïdou. 

16.000 bomen

De organisaties werken samen aan het Groene Woestijn-project. “Mensen kapten bomen voor dagelijks gebruik en inkomsten. Hierdoor bleven er amper bomen over’’, aldus Saïdou. Dat ADI juist duizenden bomen wilde aanplanten, ‘vonden ze een crazy idea’. In bijna tien jaar tijd zijn er veertien boszones aangelegd, verspreid over 24 hectare. Ook zijn er twee boomkwekerijen, waarin zo’n 16.000 bomen zijn gekweekt en aangeplant.

“Eerst zelf bedenken wat we aan onze problemen kunnen doen”

— Saïdou Teme

Juist door de voordelen te blijven bespreken met de gemeenschap, kom je verder volgens Saïdou. “Maak het project ook hun kindje, dan willen ze het opvoeden en beschermen.’’ ADI werkt daarom ook intensief samen met tachtig vrouwengroepen uit verschillende Dogon-dorpen. ‘’Vrouwen zijn het fundament van onze samenleving. Zij begrijpen de ernst van maatschappelijke ontwikkeling beter. Door betrokkenheid inspireren ze anderen. Vrouwen hebben nu meer keuzevrijheid dan mijn moeder had. In een vrouwengroep moedigt zij jonge meiden weer aan om kansen te pakken’’, vertelt Saïdou lachend.  

Saïdou Temé met zijn moeder in Yendouma
Saïdou Temé met zijn moeder in Yendouma

Verbinding

ADI wordt financieel steeds onafhankelijker van PPD. ‘’We zijn partnerschappen aan het aangaan met lokale organisaties. Ook breiden we ons netwerk meer uit voor de komende jaren’’, aldus Saïdou. PPD heeft geen exitstrategie: ‘’Onze verbinding ligt in onze vriendschap’’, vertelt Rob. ‘’ADI kan erop vertrouwen dat PPD altijd aanwezig zal blijven voor betrokkenheid. En de Dogon-gemeenschap verandert zoals zij dat willen, dat zie je ook aan de projecten. In 1995 bouwden we een school, nu planten we ook in de woestijn. Dat is compleet anders. Maar de ideeën komen altijd vanuit Mali, zoals het hoort.’’

Cruciale verandering

Shift the power is een wereldwijde ontwikkeling binnen de armoedebestrijding. Het gaat om kracht- en machtsverschuiving. Van noord naar zuid. Van westerse ngo’s en stichtingen naar lokale gemeenschappen. Maar ook van mannen naar vrouwen. Een cruciale verandering: als eigenaar voel en neem je blijvend verantwoordelijkheid. Shift the power is de sleutel tot succesvolle en duurzame initiatieven.