Op 24 april 1957 begon de grond te beven in het zuiden van Turkije. Een dag later volgde een nog zwaardere aardbeving. Havenkades braken af, duizenden huizen raakten zwaar beschadigd en wegen werden onbegaanbaar.

Een radio-opname voor Wilde Ganzen in 1962 met Cock de Vries en Emmy Lopez-Diaz.
Een radio-opname voor Wilde Ganzen in 1962 met Cock de Vries en Emmy Lopez-Diaz.

Noodhulp kwam de volgende dag al op gang. Maar de wederopbouw bleek al snel een moeilijke en dure operatie. In Nederland waren veel mensen begaan met het lot van de Turkse slachtoffers. Met name in kerken door het hele land kwam de vraag of er niet iets concreets kon worden gedaan. Zo vond op 30 juni 1957 de allereerste ‘Ganzenvlucht’ plaats: een oproep om te doneren voor de slachtoffers van de aardbevingsramp in Turkije. De actie die georganiseerd was door het IKOR (Interkerkelijk Overleg inzake Radioaangelegenheden) bracht 167 gulden op. Een bescheiden bedrag als we het vergelijken met onze actieopbrengsten nu. Maar onze aanpak was geboren.

Ganzenvluchten

Vanaf 1964 vonden er jaarlijks ‘Ganzenvluchten’ plaats. Elk jaar werd er geld ingezameld voor een specifiek project. Maar omdat op veel meer plekken in de wereld mensen financiële steun konden gebruiken, werd in 1972 besloten een professionele organisatie op te richten voor meer slagkracht. Een jaar later begon Stichting Wilde Ganzen/IKOR elke zondag op radio én tv met het uitzenden van de ‘Ganzenvluchten’.

Waar komt die naam toch vandaan?

De Deense theoloog-filosoof Søren Kierkegaard beschreef ooit een wilde gans die een koppel tamme ganzen opnieuw leert vliegen. De tamme ganzen zijn het verleerd en moeten oppassen voor de verleiding en het gevaar om gezapig te worden. Wilde ganzen steken juist hun nek uit en nemen initiatief. Ze werken daarbij hecht samen, want met vereende krachten kunnen ze grote uitdagingen aan. Daarom vliegen ze in V-formatie. Dat beeld stond onze naamgevers destijds voor ogen.

Er waren destijds slechts twee tv-zenders. De uitzendingen van Wilde Ganzen hadden een groot bereik en iedereen in Nederland kende presentatrice Dore Smit. Vier jaar later werd de naam IKOR verandert in IKON (Interkerkelijke Omroep Nederland) en sindsdien heet onze organisatie officieel Stichting Wilde Ganzen/IKON.

In al die jaren is Wilde Ganzen uitgegroeid tot een middelgrote speler onder de goede doelen in Nederland. Jaarlijks worden honderden kleine projecten gefinancierd die mensen in de landen zelf opzetten. Vaak worden deze projecten ook ondersteund door Particuliere Ontwikkelingsinitiatieven. Dat zijn kleine stichtingen die nauwe banden onderhouden met lokale organisaties in het buitenland.

Zonder steun verder

Change the Game Academy studenten met hun diploma's.
In 2013 werd de Change the Game Academy opgericht.

Wilde Ganzen steunt niet alleen de bouw van scholen of klinieken, maar heeft ook veel aandacht voor de continuïteit van een project. Bij iedere aanvraag wordt gehamerd op betrokkenheid van de lokale gemeenschap. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de lokale organisaties op termijn minder afhankelijk wordt van onze steun. Daarom werd in 2013 in samenwerking met onze partners in Brazilië, India en Kenia Change the Game Academy opgericht. Klassikaal in diverse landen en wereldwijd online worden trainingen gegeven op het gebied van lokale fondsenwerving en opkomen voor eigen rechten.

Deze trainingen werpen zijn vruchten af: bij steeds meer projecten komt een deel van de financiering uit eigen land. Logisch ook, want niet alleen Wilde Ganzen is door de jaren heen veranderd, ook de wereld is anders dan in 1957. Er zijn rijkere middenklassen ontstaan en mensen zijn mondiger geworden. Dit nieuwe zelfvertrouwen stimuleren we dan ook met programma als Giving for Change (2021) en Strengthen the Roots (2022).

En de ‘Ganzenvluchten’? Die bestaan nog steeds! Er zijn nu wel wat meer zenders dan vroeger, dus de kans dat je een uitzending ziet is kleiner geworden. Doordat de IKON niet meer bestaat, worden onze uitzendingen sinds 2016 door de EO verzorgd.