Waarom Nederlanders zich betrokken voelen bij de wereld – en toch vaak niets doen
Voor het eerst in bijna tien jaar is onderzocht hoe Nederlanders denken over ontwikkelingssamenwerking en hun rol als wereldburger. Het nieuwe onderzoek van Radboud Universiteit laat zien: het bewustzijn groeit, terwijl het gedrag achterblijft.
Nederlanders geloven in gelijkwaardigheid
De meeste Nederlanders vinden het belangrijk dat mensen overal dezelfde rechten en kansen krijgen. Ook is het besef gegroeid dat gebeurtenissen in andere landen invloed hebben op ons eigen leven. Of het nu gaat om klimaat, oorlog of migratie. Dat blijkt uit het nieuwe barometeronderzoek ‘Nederland, Wereldburgerschap en Ontwikkelingssamenwerking 2025’ van Sara Kinsbergen van de Radboud Universiteit, mede mogelijk gemaakt door Wilde Ganzen.
Tegelijk zien we dat het principe van gedeelde verantwoordelijkheid minder wordt gedragen. Mensen voelen de verbondenheid, maar vinden het lastig om daar zelf naar te handelen. De kloof tussen weten en doen is de afgelopen jaren groter geworden.
Veel inzet, maar vooral dichtbij huis
Nederlanders zijn betrokken. 83% doneert aan goede doelen en bijna de helft doet vrijwilligerswerk, maar die inzet richt zich vooral op eigen omgeving. Slechts 1,7% van de steun gaat naar internationale hulp.
Ook kennis speelt een rol. Veel mensen weten dat Nederland jaarlijks zo’n 7 miljard euro uitgeeft aan ontwikkelingssamenwerking, maar het thema blijft voor velen abstract. Het is lastig om te voelen dat je zelf verschil kunt maken, als je niet goed weet waar je bijdrage naartoe gaat.
Bezuinigingen zorgen voor verdeeldheid én betrokkenheid
De aangekondigde bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking roepen verdeeldheid op. Meer dan 40% van de Nederlanders is tegen, een vergelijkbaar deel steunt de plannen juist. Politieke voorkeur speelt hierin een grote rol.
Toch is er ook hoop. Een kwart van de mensen zegt bereid te zijn om zelf €11 per maand te betalen om de bezuinigingen op te vangen. Zij voelen zich verantwoordelijk en zijn bereid om zelf bij te dragen. Vooral vrouwen en theoretisch opgeleiden zijn hierin uitgesproken.
De volgende stap: van bewustzijn naar actie
Het onderzoek laat zien dat steeds meer Nederlanders zich verbonden voelen met de wereld; het besef dat onze verantwoordelijkheid niet stopt bij de grens groeit. Toch blijft het lastig om die betrokkenheid om te zetten in actie. Bewustzijn is een belangrijk begin, maar pas door kennis te delen, bewuste keuzes te maken en samen te werken, maken we écht verschil. Zo bouwen we stap voor stap aan een eerlijke en rechtvaardige wereld voor iedereen.
Wil je meer weten?
- Download hier de factsheet van het barometeronderzoek Nederland, Wereldburgerschap en Ontwikkelingssamenwerking 2025.
- Wil je zelf iets doen? Ontdek onze projecten en doe mee!
- Het volledige rapport Nederland, Wereldburgerschap en Ontwikkelingssamenwerking 2025 van de Radboud Universiteit verschijnt in september 2025. Voor meer informatie en updates houd onze site in de gaten of ga naar de website van de Radboud Universiteit.