Kinderbescherming: wat voor omgeving bied jij kinderen?

Marit van Liere

Door Marit van Liere

Marit van Liere werkt als Adviseur Projecten bij Wilde Ganzen en is gespecialiseerd in kinderwelzijn. Ze gaat het liefst met particuliere initiatieven en hun partners in gesprek om meer te horen over hun plannen en dromen.

Meer van Marit Marit van Liere

Kinderbescherming is voor Wilde Ganzen een steeds belangrijker onderwerp. Marit van Liere legt uit waarom en vertelt hoe we onze partners hierin gaan ondersteunen.

Afgelopen april ben ik moeder geworden van een prachtige dochter. Na een fijne periode van verlof waarin we een aantal maanden elke dag samen waren was het in augustus weer tijd om te gaan werken. Dit betekende niet alleen dat ik weer aan de slag kon met leuke projecten en partners, maar ook dat wij onze dochter naar de kinderopvang moesten brengen. Zoals voor elke ouder was het een grote stap om de zorg uit handen te geven aan wildvreemden, want wie kent haar nou beter dan wij als ouders? Zeker die eerste dag hielden we de berichtjes vanuit de opvang nauwlettend in de gaten en telden we de uren af totdat we haar weer konden ophalen.

Kinderbescherming niet vanzelfsprekend
Inmiddels is dat onzekere gevoel verdwenen, omdat ik weet dat alle medewerkers op de opvang ontzettend lief zijn, een opleiding en cursussen hebben gevolgd én gescreend zijn door de kinderopvang. De opvang moet immers aan de strenge regels voldoen die de Nederlandse overheid heeft vastgesteld wanneer er met kinderen gewerkt wordt. Helaas is dit niet altijd zo vanzelfsprekend, ook niet in de wereld van ontwikkelingssamenwerking. Te vaak komen er zaken aan het licht bij grotere NGOs waarbij kinderen, dan wel kwetsbare groepen, slachtoffer zijn geworden van het verkeerd handelen van werknemers.

Wilde Ganzen is een organisatie die niet direct werkt met kinderen, maar wel ontzettend veel partners heeft die werken met kinderen, zoals jullie. Tot nu toe vragen we al onze partners bij een samenwerking om een gedragscode te ondertekenen, maar hebben we nooit veel aandacht besteed aan zaken zoals een kinderbeschermingsbeleid en hoe dit wordt nageleefd binnen een organisatie. Hier willen we langzaam maar zeker wel naartoe.

Voorkomen van misbruik
We willen graag voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van kinderen en werknemers. Zij verdienen het om te allen tijde in bescherming te worden genomen door de organisaties die voor en met hen werken. Misbruik of mishandeling klinkt waarschijnlijk zo heftig en onwaarschijnlijk dat je nu misschien afhaakt; jouw collega’s van de stichting en jouw partnerorganisatie hebben immers het beste met jullie doelgroep voor. Kinderen een betere toekomst geven is waarom jullie de organisaties gestart zijn! Toch is het goed om waakzaam te zijn voor de risico’s die het werken met kinderen met zich meebrengt: de kans bestaat dat er mensen van buitenaf dichtbij kunnen komen die kwaad willen doen. Daarnaast wordt seksueel misbruik bij minderjarigen in het overgrote deel van de gevallen gepleegd door bekenden van het slachtoffer.

Houten stokjes met een handvat
Stokjes waarmee kinderen geslagen worden als straf op school

Oplossen van kleine dilemma’s
Soms gaat kinderbescherming juist over de kleine dilemma’s en hoe je daarover kunt spreken met je partnerorganisatie. Ik ontving deze foto van een particulier initiatief werkzaam in zuidoost Azië. De voorzitter hiervan bracht een bezoek aan de school die zij al jaren ondersteunen en zag hoe de leerkracht een kind op de vingers sloeg met een stokje. Het bleek daar heel normaal te zijn, terwijl we dat in Nederland geen normale manier van straffen vinden. Het is ingewikkeld en noodzakelijk om hierover in gesprek te gaan met je partner, omdat het enerzijds gaat om interculturele verschillen maar anderzijds over de normen en waarden van jullie organisaties en wat voor soort omgeving jullie willen bieden aan kinderen.

Ondersteuning van onze partners

In dit licht zal Wilde Ganzen de komende jaren inzetten op de ondersteuning van partnerorganisaties op gebied van kinderbescherming en ‘safeguarding’. We zijn net een pilot voor een leertraject over ‘safeguarding’ gestart voor partnerorganisaties in zuidelijk Afrika. Dit wordt door de organisatie Give a Child a Family georganiseerd, die expertise heeft op het gebied van ‘ieder kind een thuis’ en kinderbescherming. In principe gaan we dit vervolgens uitrollen in andere landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.

Heb je vragen, advies, of wil je nu al sparren over dit onderwerp? Graag! Je kunt me bereiken via marit@wildeganzen.nl.

Kinderbescherming, gedragscodes, safeguarding en integriteit: wat wordt er nu mee bedoeld?

Als organisaties in de goede doelen sector, willen we allemaal recht doen aan allen met en voor wie we werken. Kortom, we willen integere organisaties zijn op alle vlakken, van financieel tot interpersoonlijk niveau. Je wilt voor je organisatie een veilige cultuur creëren, waarin iedereen kritisch durft te zijn en meldingen kan doen bij verdenkingen van gedrag die niet past bij de normen en waarden van de organisatie. Wil je hier meer over weten? Partos heeft een mooie cursus over integriteit ontwikkeld met wachtwoord partosgdn. Een gedragscode maakt deel uit van je integriteitsbeleid, hierin verwoord je de normen en waarden van de organisatie en op welke manier vrijwilligers, werknemers en partners daar naar zouden moeten handelen.

Voorkomen dat kinderen beschadigd raken

Safeguarding en kinderbescherming zijn gericht op kwetsbare groepen waarmee je als organisatie werkt. Safeguarding zet in op preventie: alle maatregelen die je neemt om te voorkomen dat een kind beschadigd raakt, het slachtoffer wordt van mishandeling of geweld, in en door ons werk. Dit gaat in praktische zin om het veilig werven van personeel, implementeren en naleven van specifiek beleid, het werken in overeenstemming met gedragscodes, regelmatige training over- en de procedures voor kinderbescherming en het waarborgen dat kinderen een stem hebben als het gaat om hun veiligheid en welzijn. Kinderbescherming gaat over alle maatregelen die je neemt als een kind zich in een onveilige situatie bevindt, beschadigd is geraakt en in bescherming genomen moet worden.

Handvatten voor eigen beleid

Daarnaast vinden we het belangrijk dat particuliere initiatieven zoals de jouwe zich ook bewust zijn van de risico’s die werken met kinderen met zich meebrengt en dat zij het gesprek hierover aan kunnen gaan met hun partners. Daarom gaan we een serie webinars aanbieden die POI’s handvatten biedt voor hun eigen kinderbeschermingsbeleid en ondersteunt in de coachende rol ten aanzien van hun partner. Dit organiseren we samen met Better Care Network Nederland en Partin, en de aftrap zal tijdens de Wilde Ganzendag op 9 maart 2024 worden gegeven. Ik hoop jullie dan te zien!