Ambitieus of niet: Wilde Ganzen zet zich in voor deze ontwikkelingsdoelen

Misschien heb je al eens van ze gehoord: de 17 Duurzame ontwikkelingsdoelen. Ook wel bekend als de Sustainable Development Goals (SDG’s). De projecten die we steunen dragen allemaal bij om een of meerdere doelen te bereiken, maar we schreven er nooit zoveel over. Dat willen we anders aanpakken. Juist omdat deze doelen wereldwijd van belang zijn en meer dan ooit te maken hebben met onze strijd tegen armoede.

In deze blog leg ik je graag uit hoe Wilde Ganzen de doelen dagelijks in de samenwerking met haar partners toepast. Maar eerst even een beetje geschiedenis, want waar kwamen deze doelen ook alweer vandaan?

SDG: alle VN-staten doen mee!

In 2015 kwamen alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties (VN) bij elkaar. Ze kwamen tot een akkoord over de duurzaamheidsdoelen. Deze 17 doelen dienen als een wereldwijde takenlijst om de wereld duurzamer, eerlijker en beter te krijgen voor 2030. (Bron)

 

Voordat de 17 SDG’s bestonden, had de VN de 8 Millenniumdoelen opgesteld. Zonder deze waren de SDG’S er nooit geweest. Ook werd er iets cruciaals veranderd bij de nieuwe opstelling. Ontwikkelingslanden kregen nu (!) namelijk wel een plek aan de vergadertafel.

Hoe de SDG's ontstonden

In 2000 kwamen de - toen 189 - Verenigde lidstaten bij elkaar om voor het eerst wereldwijde afspraken te maken over armoedebestrijding. Er werden 8 Millenniumdoelen opgesteld om extreme armoede tegen te gaan. Zo wilde de VN in vijftien jaar tijd meer toegang tot schoon water en onderwijs en minder honger, ziektes en kindersterfte wereldwijd.

Sommige doelen werden behaald. Zo schreef NOS dat het doel om het aantal mensen in armoede te halveren ‘het succesnummer van de lijst’ van doelstellingen was. Ook halveerde het aantal mensen dat geen schoon drinkwater had.

Twee van de acht doelen waren dus volledig bereikt. De andere doelen haalden niet de gewenste aantallen. Dat wil echter niet zeggen dat er geen vooruitgang werd geboekt. Zo halveerde wereldwijd het percentage kinderen dat stierf voor hun vijfde verjaardag (doel: 2/3). Ook ging volgens Save the Children in 2010 negen op de tien kinderen naar school. In 1990 was dat acht op de tien. Echter was het Millenniumdoel dat in 2015 élk kind de schooldeuren kon openen. Dit en nog een aantal andere belangrijke doelen waren dus nog niet behaald.

(Bronnen: UNSD, NOS en Save the Children

Zeggenschap

Omdat in 2015 niet alle 8 Millenniumdoelen waren behaald, was het dus hoogtijd om nieuwe op te stellen. En dit keer met een cruciale verandering: de ontwikkelingslanden zouden zélf medezeggenschap krijgen over de nieuwe doelen. Journalist Maite Vermeulen van de Correspondent schreef dat dat een probleem was bij het opstellen van de Millenniumdoelen in 2000.

Het opstellen ‘was immers gedaan door technocraten bij de VN en de Wereldbank’, schrijft Vermeulen in haar reconstructie. Volgens haar was er ‘weinig bereidheid in ontwikkelingslanden om de doelen te gaan uitvoeren omdat de landen niet hadden meegepraat’. Vermeulen legt uit dat toch steeds meer landen hun beleid gingen (her)vormen toen bleek dat de ‘Millenniumdoelen een belangrijke leidraad werden voor westerse financiering’.

Eigenaarschap

Wilde Ganzen weet als geen ander hoe logisch dit proces is. We weten uit jarenlange ervaring dat projecten alleen slagen als de betrokkenen zeggenschap hebben. Een gemeenschap moet zich gehoord en gezien voelen. Als de gemeenschap niet betrokken wordt bij een project, zal deze er ook minder eigenaarschap voor voelen en verantwoording nemen. Kortom: luister naar wat een gemeenschap nodig heeft.

 

SDG17: kern van Wilde Ganzen

SDG 17 = Partnerschap om doelstellingen te bereiken 

Nummer 17 mag dan wel de laatste uit de VN-lijst zijn. Het doel is wel het begin voor Wilde Ganzen, aangezien het de basis omschrijft van onze jarenlange werkwijze.

”Alle Particuliere Ontwikkelingsorganisaties (POI) werken door samen te werken met Lokale Partnerorganisaties (LPO) aan de SDG’s. Zeker aan SDG17 omdat ze werken aan een partnerschap om (delen) van de doelen te bereiken”, legt ErnstJan Stroes uit. Stroes is coördinator programma’s bij afdeling Projecten. Hij is gespecialiseerd in milieu en duurzaamheid. De SDG’s liggen hem dus nauw aan het hart.

  • SDG1: Beëindig armoede overal en in al haar vormen.
  • SDG2: Beëindig honger, bereik voedselzekerheid en verbeterde voeding en promoot duurzame landbouw.
  • SDG3: Verzeker een goede gezondheid en promoot welvaart voor alle leeftijden.
  • SDG4: Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen.
  • SDG5: Verzeker gendergelijkheid zodat ieder mens meer kansen heeft.
  • SDG6: Verzeker toegang tot duurzaam beheer van water en sanitatie voor iedereen.
  • SDG7: Verzeker toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen.

Projecten die we steunen

In 2021 keurde Wilde Ganzen in totaal 283 projectaanvragen goed. Uiteraard droegen deze bij aan verschillende SDG’s. Zo waren er 107 onderwijs-projecten (SDG4), 41 gezondheid-projecten (SDG3) en 39 voedselzekerheid-projecten (SDG2).

Goed om te weten is dat veel van deze projecten meerdere doelen in hun projectplan willen behalen. Zo kan een voedselzekerheid-project bijvoorbeeld ook bijdragen aan onderwijs en gendergelijkheid omdat mannen en vrouwen trainingen volgen om een betere boer te worden.

Voorbeeldprojecten

Hieronder zie je slechts een greep uit de honderden projecten die Wilde Ganzen op dit moment steunt. Op onze projectpagina vind je bij elk project de sector en daarmee ook het doel dat het project wil behalen.

Deze projecten dragen bij aan de SDG’s:

In Tharaka-Nithi in Kenia is het grootste probleem de toegang tot gezond drinkwater. Het is een erg droog gebied. Een tijd geleden sloegen twee buitenlanders er met de beste bedoelingen waterputten. Toen de pompen stuk gingen, ontstonden de problemen. “Sommige bewoners noemden de waterputten ‘Za hao watu’, wat zoiets betekent als ‘Van die mensen’, vertelt directeur Daniel Kiambi van de LPO Rural Initiatives Development Program (RIDEP). “De gemeenschap vond het niet hun verantwoordelijkheid om de pompen te onderhouden. Ons doel was om de bewoners zélf de motor te laten worden van verandering in hun leven.”

Dankzij de inzet van RIDEP werd de helft van het benodigde geld om de pompen te herstellen in de gemeenschap opgehaald. Wilde Ganzen en KCDF, onze nationale partner in Kenia, legden de andere helft bij. Nu de pompen weer werken, worden ze ‘onze pompen’ genoemd.

Appels met peren vergelijken? Dat kan de 20-jarige Enrique Gómez Castro als de beste. Dankzij Jovem, een school voor landbouwtechniek in Peru, weet hij alles van fruit. Vooral van aardbeien. Zijn oogst is dit jaar zo goed dat hij er zijn opleiding van kan betalen. Wilde Ganzen en onze partnerorganisatie Solid steunen deze school, zodat nog meer jongeren een eigen bedrijf kunnen starten.

Wereldwijd komen toeristen naar het Bwindi Impenetrable Forest in Oeganda om de zeldzame berggorilla’s te zien. “Tot in de jaren ’90 van de vorige eeuw was dit ook het thuis van de Batwa-bevolking”, vertelt Sarah Pacutho, trainer van Change the Game Academy. “Om het natuurgebied te beschermen werd deze groep gedwongen te vertrekken. Ze verloren al hun bezittingen en leven nu in grote armoede, met alle negatieve gevolgen die daarbij horen.” De maatschappelijke organisatie Kadolha zet zich in voor deze gemeenschap.

Maar de stichting is klein, met weinig ervaring. Bestuursleden volgden trainingen van Change the Game Academy en gebruikten hun opgedane kennis om de Batwa actief te helpen. “Ze gingen in gesprek met de lokale overheid en samen werd de gezondheidszorg aangepakt. Voor de Batwa maakte dit een enorm groot verschil”, vertelt Pacutho. “En dat zonder miljoenen uit te geven, maar door lokaal om giften te vragen.”

Uitgestrekte landbouwvelden die dor en droog zijn. Hier en daar een magere koe langs de kant van de weg. En dan ineens is daar een groene oase. Jonge struiken die bloeien, kleine bomen die voor het eerst vruchten dragen en vogels en insecten die van tak naar tak vliegen. In India worden met steun van Wilde Ganzen één miljoen bomen geplant. Die zorgen voor een betere vruchtbaarheid van de bodem en minder erosie. De boeren zijn er maar wat blij mee.

FAQ: Wilde Ganzen en de SDG’s

Stroes: ‘’Niet persé maar projecten die maar op een SDG gefocust zijn, lopen wel het risico om het bereiken van andere doelen moeilijker te maken. Zo kun je door de bouw van een school enorm bijdragen aan de kwaliteit van onderwijs (SDG 4) maar als je bij de bouw niet nadenkt over de energievoorziening zou het wel eens kunnen dat je het doel van duurzame energievoorziening en bestrijding van klimaatverandering weer verder wegbrengt. Belangrijk is vooral om een activiteit heel integraal te bekijken en alle aspecten tegen het licht te houden.”

Stroes: ‘’Ik denk dat het vooral betekent dat het type interventies wat Wilde Ganzen financiert vaak onderwijsgericht is en dat er niet zoveel andere organisaties zijn die actief met onderwijs bezig zijn. Maar ook is kwaliteitsonderwijs natuurlijk een SDG waar heel veel relatief kleine projecten op kunnen plaatsvinden. Er zijn kort door de bocht gezegd in de wereld veel meer scholen dan ziekenhuizen.’’

Stroes: ‘’Op dit moment hebben we daar geen methodiek voor er zijn verschillende pogingen gedaan om tot goed werkende indicatorsystemen daarvoor te komen maar dat is geen sinecure. Bovendien zijn de SDG’s vooral een verplichting voor nationale overheden in de diverse landen. Lokaal werkende organisaties moeten vooral het beleid van hun overheden volgen op deze thema’s en het geeft ze ook meteen een mandaat om actie te ondernemen op verschillende punten.’’

Stroes: ‘’De 8 millenniumdoelen waren natuurlijk veel simpeler maar ze waren niet op alle landen even toepasbaar en ze hadden als nadeel dat ze niet erg integraal waren. Er werd te hard gestuurd op bijvoorbeeld het heel praktische doel van armoedebestrijding. Veel mensen ontworstelden zich dan ook aan armoede over de afgelopen decennia maar de milieukosten daarvan kun je prima zien als je kijkt naar de enorme smog in bijvoorbeeld Chinese steden. Een ding staat vast: eens in de zoveel tijd hebben we nieuwe inspirerende doelen nodig en de SDGs zijn in een prachtig wereldwijd consultatie proces tot stand gekomen.‘’