Het belang van de internationale rechten van het kind

Marit van Liere

Door Marit van Liere

Marit van Liere werkt als Adviseur Projecten bij Wilde Ganzen en is gespecialiseerd in kinderwelzijn. Ze gaat het liefst met particuliere initiatieven en hun partners in gesprek om meer te horen over hun plannen en dromen.

Meer van Marit Marit van Liere

Ieder kind op deze wereld heeft basisrechten. Denk aan het recht op onderdak, opvoeding, gezondheidszorg, geloofsvrijheid, privacy en bescherming tegen oorlog. Om deze basisrechten te waarborgen, hebben de Verenigde Naties in 1989 het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind opgesteld: ook wel afgekort met IVRK of simpelweg het Kinderrechtenverdrag.

Dit Kinderrechtenverdrag bestaat uit 54 artikelen, die elk een ander kinderrecht benoemen en beschrijven. Ze gelden wereldwijd en voor ieder kind, om een veilige basis te waarborgen ongeacht het geboorteland, de huidskleur, de geloofsovertuiging, het geslacht of de geldende cultuur.

Wat zijn kinderrechten eigenlijk?

Kinderrechten zijn simpelweg de rechten die een kind heeft. Deze rechten hebben betrekking op alle kinderen tot achttien jaar. Het ultieme doel van deze rechten is om ervoor te zorgen dat alle kinderen, verspreid over de hele wereld, veilig kunnen opgroeien, beschermd zijn tegen pijn, geweld en uitbuiting en zich optimaal kunnen ontwikkelen.

De kinderrechten richten zich op onderwerpen als opvoeding, toegang tot onderwijs, veiligheid, identiteit, privacy, geloofsvrijheid en gezondheid.

Wat staat er in het Kinderrechtenverdrag?

Zoals gezegd zijn er 54 artikelen opgenomen in het Kinderrechtenverdrag, die ieder een recht van het kind beschrijven. We noemen hieronder de belangrijkste kinderrechten, om een beeld te geven van de inhoud van het IVRK.

De kinderrechten gelden voor alle kinderen. Ongeacht het geboorteland, het uiterlijk, de huidskleur, geloofsovertuiging, geslacht of welvaartsniveau.

Een kind heeft het recht om te leven in een veilige omgeving (zonder oorlog of armoede), waarin hij of zij zich vrij kan ontwikkelen. Dit recht op een veilige omgeving geldt al als het kind in de baarmoeder zit.

Ook is goede zorg van groot belang. Als een kind bijvoorbeeld ziek is of hulp nodig heeft, dan moeten er voldoende ziekenhuizen of hulpverleners in de buurt zijn die het kind kunnen helpen.

Ieder kind heeft recht op genoeg en gezond eten, en schoon drinkwater. Ook hoort ieder kind een veilig dak boven zijn of haar hoofd te hebben.

Kinderen zijn vrij om hun eigen godsdienst te kiezen. Het is volgens het IVRK wel de bedoeling dat ouders hen helpen bij deze keuze.

Voor ieder kind moet goed gezorgd worden, door de ouders en/of door andere opvoeders. Dit houdt in dat een kind liefde en aandacht ontvangt, goed te eten en drinken krijgt, een warm bed heeft om in te slapen, over schone kleding beschikt en toegang heeft tot onderwijs. Ook kinderopvang valt hieronder. De overheid dient het kind te beschermen als het thuis niet goed gaat.

Een kind heeft het recht om bepaalde zaken voor zichzelf te houden, zoals een dagboek of e-mail. Ook mag er niet zomaar een foto gemaakt en gebruikt worden zonder toestemming van het kind en de ouders.

Ieder kind heeft recht op een voor- en achternaam en nationaliteit, die vastgelegd moeten worden door de gemeente waar het kind geboren is. Deze identiteit moet beschermd worden door de overheid en mag niet zomaar aangepast worden.

Een kind moet beschermd worden tegen mishandeling, misbruik (van welke aard dan ook), vernedering en geweld. In eerste instantie is dit de rol van de ouders, maar de overheid moet ingrijpen en hulp verlenen als dat nodig is.

Kinderarbeid is verboden. Kinderen mogen geen werk verrichten als ze daardoor niet naar school kunnen gaan of als het hun gezondheid schaadt. In Nederland geldt een minimale leeftijd van dertien jaar: dan mag je werken, maar alleen buiten schooltijd.

Een kind mag niet worden ontvoerd of verkocht. Bij arme families komt het helaas nog vaak voor dat een kind verkocht wordt om zo geld te verdienen, of een dochter wordt al jong uitgehuwelijkt om een bruidsschat te ontvangen.

Bovenstaande rechten zijn nog maar een greep uit het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind, maar geven wel al een goed beeld van de belangrijkste rechten waar een kind over zou moeten beschikken. Je kunt het volledig verdrag lezen op de website van de overheid.

Waar worden kinderrechten geschonden?

Het is belangrijk dat kinderrechten wereldwijd gelden. Zo kan ieder kind, waar het ook geboren wordt, veilig opgroeien. In de praktijk worden kinderrechten echter op dagelijkse basis geschonden. En flink.

Naar schatting leven er zo’n 385 miljoen kinderen onder de extreme armoedegrens

Kinderen in extreme armoede

Zo is extreme armoede nog altijd aan de orde van de dag: naar schatting leven er zo’n 385 miljoen kinderen onder de extreme armoedegrens. Deze kinderen wonen vooral in landen binnen Afrika en Zuidoost Azië. Vaak vinden er juist in die landen natuurrampen plaats, zoals extreme droogte of aardbevingen, en spelen er regelmatig (of al jarenlang) conflicten met geweld, oorlog en honger als gevolg.

De gezinnen en kinderen moeten in deze kwetsbare gebieden dus in de eerste plaats proberen te voorzien in hun basisbehoeften: water, eten en onderdak. Dat betekent in de praktijk dat kinderen vaak mee moeten helpen in het gezin of moeten werken om geld te kunnen verdienen. Voor meisjes is onderwijs vanuit cultureel perspectief vaak al geen optie en is er een grote kans op uithuwelijking op zeer jonge leeftijd.

Kinderarbeid wereldwijd

Er werken zeker 160 miljoen kinderen tussen de vijf en zeventien jaar oud als kinderarbeider, onder vaak gevaarlijke omstandigheden. Deze kinderen worden van school gehaald (of gingen überhaupt al niet) en kunnen zich intellectueel gezien niet meer verder ontwikkelen. Zo komen ze gelijk al 0-1 achter te staan op kinderen die wél onderwijs kunnen genieten.

Gebrek aan zorg

In deze arme gebieden zijn bovendien vaak nauwelijks middelen om naar een dokter of ziekenhuis te gaan, wat leidt tot hoge sterftecijfers. Ook onder baby’s en (jonge) kinderen. Ze sterven bijvoorbeeld aan infecties, virussen of ziektes die niet adequaat behandeld kunnen worden. Maar ook kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking krijgen niet tot nauwelijks hulp en kunnen zich daarom zeer slecht ontwikkelen.

Een kind dat geboren wordt in een arm land begint al direct met een grote achterstand

Kortom: een kind dat geboren wordt in een arm land begint al direct met een grote achterstand. En doordat deze kinderen vaak geen toegang hebben tot onderwijs en zorg, kunnen ze zich ook niet verder ontwikkelen en uiteindelijk uit deze situatie komen.

De kans op een betere toekomst is daardoor vrijwel nihil.

Over Wilde Ganzen & Kinderrechten

Bij Wilde Ganzen richten we ons met name op het basisrecht op onderwijs Ă©n het recht om op te groeien in een liefdevol gezin. Goed onderwijs is namelijk een van de belangrijkste sleutelfactoren om de armoedecirkel te doorbreken.

Investeren in voedsel, veiligheid en onderwijs

Om die reden steunen we diverse organisaties die creatieve oplossingen bedenken om kinderen toegang te geven tot onderwijs. Bijvoorbeeld door onderwijs naar de kinderen te brengen, in plaats van andersom. Op die manier kunnen kinderen thuis blijven wonen Ă©n krijgen ze toegang tot onderwijs.

Kinderen spelen samen voetbal in MedellĂ­n, Colombia

Ook zetten we ons in om kinderen en families te helpen die kampen met oorlog, honger, voedseltekort of een gebrek aan zorg. Zo hebben we de Ndhole basisschool in Kenia geholpen bij het opzetten van moestuinen en het aanleggen van een nieuw watersysteem. Zo krijgen de kinderen daar niet alleen goed onderwijs, maar ook dagelijks een gezonde maaltijd. Maar we steunen ook kinderen uit arme wijken in Medellín (Colombia) waar huiselijk geweld, armoede en verwaarlozing aan de orde van de dag zijn. Daarnaast helpen we kinderen met een beperking in Bangladesh om toegang tot passend onderwijs te krijgen.

Hoe Wilde Ganzen kinderen wereldwijd helpt

Benieuwd naar wat we vanuit Wilde Ganzen nog meer voor kinderwelzijn kunnen betekenen? Bekijk dan onze kinderwelzijn themapagina. Daar kun je ook alle projecten vinden die wij ondersteunen, en eventueel zelf een (eenmalige) donatie doen aan ons Fonds Kinderwelzijn.

Dankzij jouw steun kunnen we ons blijven inzetten voor tientallen kinderwelzijnsprojecten om het leven van kinderen in armoede te verbeteren.